Ποιος δεν λατρεύει ένα απαλό βαμβακερό πουκάμισο; Μπορεί ακόμη και να φοράτε ένα τώρα καθώς διαβάζετε αυτό το άρθρο!
Αν και το βαμβάκι είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη φυσική ίνα στον κόσμο και κυριαρχεί στην κλωστοϋφαντουργία, έχει μια σκοτεινή πλευρά καθώς ο τρόπος με τον οποίο καλλιεργείται και παράγεται είναι πολύ αμφίβολος όσον αφορά τη βιωσιμότητα.
Σε αυτό το σημείο είναι όπου το οργανικό βαμβάκι κάνει τη διαφορά, καθώς θεωρείται ότι είναι ίσως η πιο βιώσιμη ίνα στη βιομηχανία βαμβακιού.
Είναι όμως πραγματικά τόσο βιώσιμο όσο θεωρείται ότι είναι; Kαι ποιες οι διαφορές του από το συμβατικό βαμβάκι;
Ας τα ανακαλύψουμε όλα αυτά παρακάτω!
Τι είναι το οργανικό βαμβάκι;
Το οργανικό βαμβάκι καλλιεργείται σύμφωνα με τα πρότυπα της βιολογικής γεωργίας, που σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιούνται επιβλαβή ουσίες όπως φυτοφάρμακα, λιπάσματα και ζιζανιοκτόνα κατά το στάδιο της καλλιέργειάς του και της παραγωγής του (νηματοποίηση, ύφανση, βαφή, κλπ.).
Σήμερα, το βιολογικό βαμβάκι αν και αντιπροσωπεύει μόνο το 1% της συνολικής παραγωγής βαμβακιού στον κόσμο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί του συμβατικού βαμβακιού ως ύφασμα για οτιδήποτε από ρούχα, λευκά είδη, κλινοσκεπάσματα, μέχρι και φίλτρα καφέ.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που το οργανικό βαμβάκι θεωρείται καλύτερο από το συμβατικό για εσάς τους ίδιους αλλά και για το περιβάλλον.
Ας δούμε παρακάτω τις κυριότερες διαφορές.
6 διαφορές μεταξύ οργανικού vs συμβατικού βαμβακιού
Η καλλιέργεια συμβατικού βαμβακιού χρησιμοποιεί περισσότερο νερό από το βιολογικό.
Image by wirestock on Freepik
Για να παραχθεί 1 κιλό βαμβάκι χρειάζονται 10.000 λίτρα νερό και μόλις 2.700 λίτρα νερό για να παραχθεί ένα μόνο βαμβακερό μπλουζάκι.
Το συμβατικό βαμβάκι εκτός ότι καταπίνει τόνους νερό κατά την παραγωγή, το μολύνει κιόλας.
Αυτό συμβαίνει διότι το βαμβάκι καλλιεργείται επανειλημμένα στο ίδιο έδαφος, γεγονός που υποβαθμίζει την ποιότητά του και τα θρεπτικά συστατικά του, οδηγώντας στην ανάπτυξη ανθυγιεινών βλαστών, τα οποία χρειάζονται περισσότερο νερό κατά τη συγκομιδή τους.
Αντιθέτως, η βιολογική καλλιέργεια βαμβακιού καταναλώνει έως και 91% λιγότερο νερό από το συμβατικό, επειδή το 80% των καλλιεργειών του ποτίζεται από βρόχινα και όχι αρδευόμενα νερά.
Το οργανικό βαμβάκι δε χρησιμοποιεί φυτοφάρμακα όπως το συμβατικό βαμβάκι.
Image by prostooleh on Freepik
Η βαμβακοκαλλιέργεια είναι μια από τις πιο μη βιώσιμες πρακτικές όλων των εποχών με το συμβατικό βαμβάκι να χρησιμοποιεί περισσότερο από το 25% των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στη γεωργία σε όλο τον κόσμο.
Η χρήση τοξικών φυτοφαρμάκων επηρεάζει άμεσα τα υπόγεια ύδατα, τα οποία ρέουν σε ποτάμια, λίμνες κλπ. απειλώντας τη βιοποικιλότητα και το φυσικό περιβάλλον.
Αντιθέτως, το βιολογικό βαμβάκι και ο όρος «βιώσιμο» πάνε χέρι-χέρι, καθώς οι παραγωγοί βιολογικού βαμβακιού αντί για φυτοφάρμακα χρησιμοποιούν αυτοφυή έντομα που τρώνε τα μικρότερα ζωύφια που απειλούν να καταστρέψουν το οργανικό βαμβάκι.
Το βιολογικό βαμβάκι έχει πολύ χαμηλότερες εκπομπές CO2 από το συμβατικό βαμβάκι.
Image by Freepik
Η βαμβακοκαλλιέργεια εκτός από ρυπογόνα είναι και ιδιαίτερα ενεργοβόρα, καθώς 57,2 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα (C02e) διαφεύγουν στην ατμόσφαιρά μας ετησίως.
Η καλλιέργεια βιολογικού βαμβακιού εκτός ότι χρησιμοποιεί 62% λιγότερη ενέργεια από το παραδοσιακό βαμβάκι, παράγει έως και 46% λιγότερα αέρια θερμοκηπίου. Αυτό συμβαίνει διότι δεν χρησιμοποιούνται λιπάσματα ή φυτοφάρμακα τα οποία ευθύνονται για την εκπομπή διοξείδιο του αζώτου στην ατμόσφαιρα.
Το οργανικό βαμβάκι υιοθετεί ηθικές πρακτικές, ενώ το κανονικό βαμβάκι μπορεί να σκοτώσει.
Image by wirestock on Freepik
Το συμβατικό βαμβάκι δεν εμπλέκεται στην αμειψισπορά, πράγμα που σημαίνει ότι οι αγρότες πρέπει να βασίζονται μόνο στην καλλιέργεια βαμβακιού για να επιβιώσουν.
Επιπλέον, ο σκληρός ανταγωνισμός και οι συνεχώς μειωμένες τιμές στη βιομηχανία βαμβακιού οδηγούν τους εργάτες βαμβακιού στην εξουθενωτική εργασία, χωρίς να λαμβάνουν το ανάλογο κέρδος.
Το σοβαρότερο όμως είναι ότι αναγκάζονται να εκτίθενται καθημερινά σε φυτοφάρμακα και επιβλαβή χημικές ουσίες για την υγεία τους, οι οποίες έχουν συνδεθεί με σοβαρές ασθένειες όπως καρκίνο και γενετικές ανωμαλίες.
Αντίθετα, το βιολογικό βαμβάκι χρησιμοποιεί πιο ηθικές πρακτικές καθώς συλλέγεται με το χέρι, δεν απαιτείται η χρήση μηχανημάτων και χημικών ουσιών, οπότε είναι μια γεωργική διαδικασία περισσότερο ασφαλής για το περιβάλλον αλλά και τους ίδιους τους εργαζόμενους.
Το βιολογικό βαμβάκι συμφωνεί με Fair Trade πρότυπα, ενώ το κανονικό βαμβάκι όχι.
Photo by Jasper Garratt on Unsplash
Τα πρότυπα δίκαιου εμπορίου (fair trade) εκτός από πιο δίκαιους κοινωνικούς και εμπορικούς όρους, ορίζουν αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια και κριτήρια βιωσιμότητας.
Για παράδειγμα, στην παραγωγή οργανικού βαμβακιού οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (GMO) απαγορεύονται, καθώς και οι τοξικές χημικές ουσίες και η χρήση χημικών φυτοφαρμάκων και διασφαλίζουν ότι οι παραγωγοί αντιμετωπίζονται δίκαια και μπορούν να επιτύχουν πιο σταθερά και βιώσιμες εισοδήματα.
Συνεπώς, επιλέγοντας για παράδειγμα κλινοσκεπάσματα από οργανικό βαμβάκι, τα οποία καλλιεργούνται και κατασκευάζονται μέσω των προτύπων δίκαιου εμπορίου, ουσιαστικά ενισχύετε τους ευάλωτους εργαζόμενους και τις κοινότητες σε όλο τον κόσμο.
Το βιολογικό βαμβάκι παράγει ανθεκτικότερα και ασφαλέστερα νήματα από το συμβατικό βαμβάκι.
Photo by Nickolas Nikolic on Unsplash
Το συμβατικό βαμβάκι συλλέγεται με μηχανήματα προκειμένου να καλύψει την υψηλή του ζήτηση, παράγοντας πιο αδύναμες ίνες που δεν είναι τόσο μαλακές στην αφή ή τόσο αξιόπιστες σε αντοχή.
Αντιθέτως, οι εταιρείες που χρησιμοποιούν οργανικό βαμβάκι ως ύφασμα συχνά δεν χρησιμοποιούν τοξικές βαφές, καθιστώντας τα υποαλλεργικά και κατάλληλα για βρεφικά ρούχα, άτομα με ευαίσθητο δέρμα, ακόμη και για ασθματικούς.
Έτσι λοιπόν, αν και οι τιμές των ρούχων από οργανικό βαμβάκι είναι γενικά πιο υψηλές, στη ουσία επενδύετε σε πιο ποιοτικά ρούχα που είναι ασφαλέστερα για το δέρμα σας, και διαρκούν πολύ περισσότερο στο χρόνο.
Συμπέρασμα: Eίναι καλύτερο το οργανικό βαμβάκι;
Η απάντηση είναι εμφανής σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα, αλλά ας εξετάσουμε τα σημαντικότερα σημεία:
- Η καλλιέργεια συμβατικού βαμβακιού χρησιμοποιεί 11 φορές περισσότερο νερό από το βιολογικό βαμβάκι.
- Το κανονικό βαμβάκι καλλιεργείται με επιβλαβή φυτοφάρμακα που διοχετεύονται στο περιβάλλον, ενώ το οργανικό βαμβάκι παρασκευάζεται με ωφέλιμα έντομα.
- Το οργανικό βαμβάκι συνεισφέρει λιγότερο από το μισό στις αυξανόμενες εκπομπές CO2 παγκοσμίως από το κανονικό βαμβάκι.
- Το συμβατικό βαμβάκι είχε καταστροφικές επιπτώσεις στη ζωή πολλών αγροτών, ενώ το βιολογικό βαμβάκι είναι πολύ πιο ηθικό.
- Το βιολογικό βαμβάκι είναι υποαλλεργικό και μαλακό ύφασμα, ενώ το κανονικό βαμβάκι μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες στο δέρμα.
- Οι ίνες οργανικού βαμβακιού είναι πιο ανθεκτικές και πιο απαλές από το συμβατικό βαμβάκι.
- Η πλειοψηφία του βαμβακιού δίκαιου εμπορίου είναι πιστοποιημένο βιολογικό και ο αριθμός αυξάνεται κάθε χρόνο.
Αν και η επιλογή οργανικού βαμβακιού δεν είναι η απόλυτη λύση στις καταστροφές που προκαλεί η κλωστοϋφαντουργία στο περιβάλλον μας, είναι μια πολύ πιο φιλική και βιώσιμη εναλλακτική, και η παραγωγή του αυξάνεται κάθε χρόνο, καθώς όλο και περισσότερα brands επιθυμούν να υιοθετήσουν πιο ηθικές πρακτικές.
Τώρα λοιπόν που γνωρίζετε τη διαφορά μεταξύ βιολογικού και μη βιολογικού βαμβακιού, πιστεύετε ότι θα αλλάζατε κάτι στις αγοραστικές σας συνήθειες;
Αναμένουμε τα σχόλια σας!
FAQ
Δεν μπορείτε να δείτε τη διαφορά μεταξύ του συμβατικού βαμβακιού και του βιολογικού βαμβακιού με γυμνό μάτι. Για να είστε σίγουροι ότι αγοράζετε βιολογικό βαμβάκι αναζητήστε πιστοποιήσεις όπως τον Παγκόσμιο Φορέα Πιστοποίησης GOTS.
Η ετικέτα “made with organic” από την GOTS, πιστοποιεί ότι το 70% του ενδύματος περιέχει οργανικές ίνες, και έχει παραχθεί με σεβασμό στην ανθρώπινη εργασία.
Άλλες πιστοποιήσεις που μπορεί να συναντήσετε όπως Oeko-Tex, BCI και Fairtrade, υποδεικνύουν μόνο ότι χρησιμοποιήθηκαν πιο βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και ότι το προϊόν έχει ελεγχθεί για επιβλαβείς ουσίες και θεωρείται ασφαλές για ανθρώπινη χρήση- όχι όμως ότι το βαμβάκι είναι βιολογικό.
Δεν υπάρχει κάποια διαφορά για το πλύσιμο των ρούχων που αποτελούνται από οργανικό βαμβάκι. Είναι απαραίτητο να διαβάσετε προσεκτικά την ετικέτα που τοποθετείται σε κάθε ρούχο ή ύφασμα, τόσο στην περίπτωση πλυσίματος στο χέρι όσο και στο πλυντήριο.
Το οργανικό βαμβάκι είναι 100% ανακυκλώσιμο και βιοδιασπώμενο. Μπορεί επίσης να κομποστοποιηθεί τεμαχίζοντας τα βαμβακερά υφάσματα σε όσο το δυνατόν μικρότερα κομμάτια και ανακατεύοντάς τα στο σωρό κομποστοποίησης.
Οι κύριοι εξαγωγείς οργανικού βαμβακιού είναι η Κίνα, οι ΗΠΑ, το Πακιστάν, το Ουζμπεκιστάν και η Βραζιλία.
Το βιολογικό βαμβάκι είναι πιο βιώσιμο και ηθικό από το κανονικό βαμβάκι, καθώς δεν χρησιμοποιεί χημικά φυτοφάρμακα ή λιπάσματα, προστατεύει το περιβάλλον όπου καλλιεργείται, ενώ παράλληλα παρέχει δίκαιους μισθούς και δίκαιη μεταχείριση σε όσους το παράγουν.
Πλέον υπάρχουν πολλά brands όπως η La Redoute και η GSA που στρέφονται σε ηθικές πρακτικές και στην επιλογή υφασμάτων από οικολογικό βαμβάκι, ως πιο φιλικό προς το δέρμα και το περιβάλλον.
